การสร้างนิสัยที่ดี และความสำคัญ
ของการสร้างพฤติกรรม

นิสัยของมนุษย์เกิดขึ้นจากอะไร? ในความเห็นของผู้เขียนมองว่านิสัยนั้นเกิดจากพฤติกรรมส่วนบุคคลของมนุษย์คนนั้น ๆ โดยที่พฤติกรรมก็จะได้รับอิทธิพลจากสภาพแวดล้อมและสิ่งเร้าต่าง ๆ ที่กระตุ้นให้มนุษย์เราทำอะไรบางอย่างเป็นประจำจนเกิดเป็นนิสัย ซึ่งพฤติกรรมของมนุษย์เองก็มีทั้งการกระทำที่ดี และการกระทำที่ไม่ดีปะปนกันไปแถมส่วนใหญ่แล้วมนุษย์เราค่อนข้างจะมีแต่พฤติกรรมไม่ดีและนำไปสู่การเสียนิสัยซะเป็นส่วนใหญ่อีกต่างหาก ดังนั้นแล้วสิ่งสำคัญในการสร้างนิสัยที่ดีของมนุษย์จึงเริ่มต้นที่การควบคุมพฤติกรรมของตนเองให้ได้ก่อนเป็นอันดับแรก โดยวิธีการควบคุมพฤติกรรมของตัวเอง สำหรับผู้เขียนแล้วมีความเห็นดังนี้

• นำตัวเองไปอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ต้องการจะสร้างพฤติกรรม
  มนุษย์เป็นสัตว์สังคมและอยู่รอดได้ด้วยการพึ่งพาอาศัยช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ดังนั้นการปฏิบัติตัวของมนุษย์เรานั้นจึงมักขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมความเป็นอยู่และคนรอบตัว ฉะนั้นหากต้องการเปลี่ยนอย่างจริงจังเราจำเป็นต้องอยู่หรือสร้างสภาพแวดล้อมที่ช่วยผลักดันพฤติกรรมได้ เช่น อยากอ่านหนังสือคุณก็หาหนังสือมาไว้ใกล้ตัวและเอามือถือไปวางไกล ๆ ตัว, อยากเขียนโปรแกรมเก่ง คุณก็ควรจะติดตั้งทุกสิ่งที่จำเป็นสำหรับเขียนโปรแกรมและลงมือทำ เป็นต้น จริงอยู่ที่ว่ามนุษย์เรานั้นอาจไม่มีความพร้อมในหลาย ๆ ด้าน แต่อย่างน้อยขอให้คุณเริ่มต้นก่อนเพราะถ้ารอให้พร้อมคุณก็อาจจะไม่ได้ทำเลย
• ตั้งเป้าหมายที่ต้องการทำให้สำเร็จ
  สิ่งสำคัญที่จะช่วยสร้างนิสัยอันดีของมนุษย์ก็คือเป้าหมายและความสำเร็จ มนุษย์มีความสุขกับความสำเร็จไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็กหรือเรื่องใหญ่ก็ตาม การที่มนุษย์สำเร็จซ้ำแล้วซ้ำเล่าจะทำให้อยากทำเรื่องนั้นได้อย่างต่อเนื่องไม่มีเบื่อ (หรือเบื่อได้ยาก) สิ่งนี้เปรียบเสมือนกับการเล่นเกม เกมสนุกให้ความเพลิดเพลินและทำให้เราติดเกมเพราะมันทำให้บรรลุเป้าหมายอย่างง่ายได้เสมอจึงเป็นสาเหตุให้คนชอบเล่นเกม (ผู้เขียนเองก็ชอบเล่นเกม) ดังนั้นการตั้งเป้าและทำให้สำเร็จจึงเป็นสิ่งจำเป็นและเป็นตัวกระตุ้นให้มนุษย์อยากทำสิ่งนั้น ๆ เช่น การสร้างนิสัยชอบเรียนรู้ คุณควรจะมีเป้าหมายว่าเรียนรู้ไปเพื่ออะไรและต้องการจะบรรลุสิ่งใด อย่างการตั้งเป้าที่จะเข้าใจสูตรคณิตศาสตร์เพื่อให้เรียนเข้าใจมากขึ้น เมื่อคุณทำได้การเรียนของคุณก็จะสนุกมากขึ้น เป็นต้น เป้าหมายไม่ต้องยาก ความสำเร็จไม่ต้องใหญ่ ขอแค่สอดคล้องกับนิสัยที่คุณต้องการจะสร้างก็พอ
• กำหนดตัวชี้วัดว่าสามารถทำได้ขนาดไหนแล้ว
  สำคัญถัดมาจากเป้าหมายคือตัวชี้วัด เพราะมนุษย์ควรจะต้องรู้ว่าตัวเองได้ทำอะไรไปแล้วบ้างเข้าใกล้ความสำเร็จมากขึ้นรึยัง ไม่อย่างนั้นอาจทำให้หมดกำลังใจหรือหลงลืมเป้าหมายและความตั้งใจได้ และความหมายของตัวชี้วัดคือ สิ่งที่เป็นค่าสามารถวัดและประเมินผลได้อย่างชัดเจนเช่น ออกกำลังโดยวิ่งให้ได้วันละ 3 กิโลเมตร จนกว่าจะไม่รู้เมื่อยเหนื่อยล้า และขยับไปที่ 5 กิโลเมตร ต่อไปเรื่อย ๆ, ทำความ
  เข้าใจโจทย์คณิตศาสตร์และสอบให้ได้มากกว่า 70% เป็นต้น
• ตั้งใจทำอย่างจริงจัง
  ความตั้งใจเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับมนุษย์ เพราะชีวิตมนุษย์เผชิญกับปัญหาและสิ่งรบกวนความคิดจิตใจอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นคุณจะต้องตั้งใจจริงที่จะทำให้สำเร็จไม่ว่ายังไงก็ตาม